روش مطالعه بدون فراموشی

روش مطالعه PQRST(روش مطالعه بدون فراموشی)

روش مطالعه بسیار قوی دانشگاه هاروارد آمریکا که برای مطالعه به شدت مفید است.

روش مطالعه PQRST‌

“Preview” مرور اجمالي- “Question” سوال- “Read” خواندن- “Self-recitation” تلقين و تکرار “Test” آزمون

P) مرحله مرور اجمالي:

در اولين گام مطالعه، مروري اجمالي بر کل مطالب مورد مطالعه کنيد تا از موضوع‌هاي اصلي آن تصوري پيدا کنيد. اين کار را مي‌توان با خواندن رئوس مطالب و سپس گفتارهاي اصلي و تصاوير و عکس‌هاي آن انجام داد. مهمترين جنبه مرحله مرور اجمالي اين است که مي‌توان خلاصه مطالب را در پايان هر فصل به دقت خواند و در مورد هر يک از نکاتي که در اين خلاصه آمده است تامل کرد. خواه ناخواه به ذهنتان خطور مي‌کند که بايد پس از خواندن مطالب جواب را پيدا کرده باشيد و دستاورد اين مرحله، به دست آوردن ديد کلي نسبت به عناوين فصل‌ها و نحوه سازماندهي آنهاست.

Q) مرحله پرسش کردن:

عناوين اصلي مطالب را به يک يا چند پرسش تبديل کنيد؛ پرسش‌هايي که با خواندن آن گفتارها، به پاسخ آنها دست مي‌يابيد. بايد از خود بپرسيد: “مطالب عمده‌اي که مولف مي‌خواهد در اين گفتار بيان کند، چيست؟”

R) مرحله خواندن:

در اين مرحله، گفتار مورد نظر را با دقت به معناي آن بخوانيد و بکوشيد جواب پرسش‌هايي را که در مرحله Q مطرح کرده بوديد بيابيد، لذا بايد در مورد آنچه که در دست مطالعه داريد تامل کنيد و آن را به مطالب ديگري که مي‌دانيد ارتباط دهيد. پس مي‌توان واژه‌ها يا عبارات کليدي را در متن علامت زد. اصولا مي‌بايست 10 الي 15 درصد متن را علامت زد زيرا در اين مرحله، هدف اين است که واژه‌ها يا مطالب اصلي متن مشخص شود تا بعد بتوانيد آنها را مرور کنيد. تا وقتي تمام گفتار و مطالب کليدي آن را نخوانده‌ايد يادداشت برنداريد اين کار کمک مي‌کند اهميت نسبي هر نکته را دريابيد.

S) مرحله تلقين و تکرار:

پس از به پايان رساندن مطالعه مطالب بکوشيد تا نکات عمده آن را به ياد آوريد و اطلاعاتي را که در آن مطرح شده است از حفظ بيان کنيد، درس پس دادن به خود، روش بسيار موثري براي تثبيت مطالب در حافظه است. مطالب را به زبان خودتان بيان کنيد و اطلاعات مطرح شده را از حفظ بگوييد. در نبود افراد بهتر است با صداي بلند اين کار را انجام دهيد اما اگر افراد ديگري هم حضور دارند مي توانيد اين کار را در ذهنتان انجام دهيد. مطلب را با متن مقابله کنيد تا مطمئن شويد که آنها را درست و کامل به ياد آورده‌ايد. با تکرار يا از برکردن مطالب، متوجه مي‌شويد که چه چيزهايي را به خاطر نسپرده‌ايد. اين کار به شما کمک مي‌کند تا اطلاعات را در ذهن خود سازماندهي کنيد. پس از آنکه گفتار اولي به پايان رسيد مي‌توانيد به گفتار بعدي بپردازيد و باز هم مراحل Q,R,S را در مورد آن به کار بنديد. همين روش را تا پايان گفتارهاي يک فصل اعمال کنيد.

T) مرحله آزمون:

پس از پايان مطالعه يک فصل، بايد از خودتان امتحان بگيريد و کل مطالب فصل را مرور کنيد. بنابراين يادداشت‌هاي خود را دوره کنيد و ببينيد که آيا نکات اصلي را به ياد مي‌آوريد يا نه؟ بکوشيد تا دريابيد که مطالب مختلف فصل‌ها چه ارتباطي با هم دارند؟ در مرحله T ممکن است براي يافتن مطالب و نکات کليدي به کل فصل مراجعه کنيد و در اين مرحله بايد خلاصه فصل‌ها را بخوانيد، همچنين به هر مدخلي جزئيات بيشتري بيفزائيد. مرحله T را نبايد به شب امتحان موکول کرد، بهترين زمان براي اولين مرور هر فصل، بلافاصله پس از خواندن آن است.

پژوهش‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد که روش PQRST بسيار مفيد بوده است، به گونه‌اي که بر روخواني ساده مطالب فصل، از ابتدا تا انتها ارجحيت دارد، مرحله تلقين و تکرار در اين روش بسيار مهم است. به جاي چند بار خواندن مطالب بخش عمده زمان مطالعه را براي حفظ کردن فعالانه مطالب صرف کنيد. بر اساس پژوهش‌هاي انجام شده، خواندن دقيق خلاصه مطالب هر فصل، پيش از خواندن آن، بهره‌وري مطالعه را بسيار بيشتر مي‌کند. خواندن خلاصه هر فصل سبب مي شود که کل مطالب آن در ذهن سازماندهي شود. حتي اگر نخواهيد از تمام مراحل روش PQRST پيروي کنيد خوب است به اهميت تلقين و تکرار و خواندن خلاصه مطلب فصل براي ورود به مطلب توجه خاصي مبذول کنيد.